Avant la révolution
de 2045, l’I.A. dans
les médias
In een wereld waarin we om de oren worden geslagen met informatie en we dreigen te verzuipen in een zee van content, vormen filters een belangrijke levenslijn. Aan het begin van het digitale tijdperk waren dat vooral de zoekmachines, maar tegenwoordig geven briljante algoritmes de technologie een nieuw elan.
Artificiële Intelligentie is vandaag alomtegenwoordig, ook in de mediasector. “Bij De Telegraaf is er een engine die checkt of online lezerscommentaren al dan niet haatdragend zijn,” zegt Ezra Eeman, digital change director bij Mediahuis. “Die filter zorgt voor een soort voorafgaande controle zodat redacteurs niet alles zelf moeten lezen.”
En ook bij DPG Media, waarvan Kris Vervaet de coo is (alsook de ceo voor België), gebruikt men gelijkaardige technologie om xenofobe en andere ongewenste reacties op de artikels van HLN weg te filteren. “Er is nog altijd tussenkomst van een mens nodig,” benadrukt Vervaet. “Al wordt die wel steeds kleiner naarmate de technologie slimmer wordt – momenteel slaagt het algoritme er al in om meer dan 90% van de ongewenste commentaren te verwijderen.”
“Een computer kan meer dan 90% van de ongewenste lezerscommentaren wegfilteren” -Kris Vervaet
AI op de redactievloer
Dat we computers dus als het ware kunnen leren “lezen”, blijkt ook uit technologie die in staat is om teksten samen te vatten. Zo ziet Marc Bongers (group transformation officer bij Roularta Media Group) dat automatisch gegenereerde samenvattingen en metadata nu al de workflow van redacteuren vergemakkelijken. Hij nuanceert echter meteen dat de eindverantwoordelijkheid nog steeds bij de mens ligt: “Er is nog steeds iemand die de output van de AI moet interpreteren om te beslissen wat we gaan doen.”
Mike Matton, die bij VRT verantwoordelijk is voor de internationale samenwerkingen op het vlak van innovatie, weet bovendien dat de exponentieel groeiende hoeveelheid beschikbare content ervoor zorgt dat mensen vandaag op verschillende platformen tegelijk actief zijn. “Samen met onze nieuwsdienst kijken we of AI kan helpen om inhoud op een efficiëntere wijze naar verschillende kanalen te vertalen, zodat je geen apart redactieteam meer nodig hebt voor elk platform,” zegt hij. “Op die manier kunnen we de kwantiteit van de content efficiënt verhogen zonder aan kwaliteit in te boeten, en de Vlaming bereiken op elk kanaal.”
Creatieve technologie
Maar slimme technologie kan niet alleen teksten analyseren: marketeers maken al geruime tijd gebruik van machine learning om voorspellingen te doen op basis van enorme datasets. “Zo gebruiken we bij Roularta modellen om te analyseren wat de kans is dat een klant zijn of haar abonnement gaat opzeggen, of te voorspellen hoe onze abonnementenportfolio in de toekomst zal evolueren,” stelt Bongers. En volgens Vervaet werkt DPG Media zelfs aan AI die inhoudelijke analyses kan maken van videocontent: “Vandaag willen steeds meer adverteerders controle over de context waarin hun boodschap terechtkomt: naast welke inhoud zal mijn reclame te zien zijn? Ook dat proces willen we automatiseren,” klinkt het.
En dan zijn er nog projecten rond robotjournalistiek, iets waarmee DPG Media bijvoorbeeld al experimenteert bij regionale sportwedstrijden. “Op basis van objectieve informatie zoals wie er scoort, kan een computer een eerste aanzet schrijven voor het wedstrijdverslag dat vervolgens wordt verfijnd door een journalist,” aldus Vervaet. Ook Eeman bevestigt dat men bij Mediahuis dergelijke technologieën uittest, en hij benadrukt dat het belangrijk is om over het gebruik daarvan transparant te zijn naar de lezer toe.
“Automatisch gegenereerde samenvattingen en metadata vergemakkelijken het werk van de redactie” -Marc Bongers
Ten dienste van de consument?
De consument is zich, naar het voorbeeld van pioniers als Netflix en Spotify, intussen wel bewust van het feit dat er bij diensten als VTM GO en Streamz sprake is van een grote mate van personalisatie. “Dat geldt trouwens ook voor de sites en apps van nieuwsmedia zoals VRT NWS,” vult Matton aan. “Als je het aanbod op een goede manier personaliseert, kan de consumptie van content volgens bepaalde studies al snel vijftien à twintig procent omhoog gaan.”
Kris Vervaet beaamt: “Als een HLN-lezer op de website of in de app aangeeft in welke thema’s of rubrieken hij of zij geïnteresseerd is, dan zal AI voor bepaalde aanbevelingen zorgen. Maar nieuwsapps die pushberichten sturen, zullen dat nooit alleen op basis van je persoonlijke voorkeuren doen – naast de actualiteitswaarde van een gebeurtenis speelt ook de eigenheid van het mediamerk een rol. Mensen kiezen voor pakweg De Morgen omdat dat merk bepaalde normen en een specifiek wereldbeeld vertegenwoordigt. Net daarom moet je enorm opletten met pushnotificaties over verschillende mediamerken heen: AI moet het leven van de consument makkelijker maken in plaats van ingewikkelder.”
De rol van de mens
Dat iets technisch gezien mogelijk zou zijn, wil dus nog niet noodzakelijk zeggen dat het ook een goed idee is. Hetzelfde geldt bij een doorgedreven personalisatie, waardoor de consument in een zogenaamde filter bubble zou kunnen terechtkomen – een situatie waarin algoritmes zijn of haar visie op de wereld vervormen. “Bij VRT proberen we, mede omwille van de maatschappelijke opdracht van de openbare omroep, bij het trainen van de algoritmes echter ook te werken met parameters rond diversiteit,” specifieert Matton.
Computers zullen zichzelf nooit in vraag stellen, dus heb je mensen nodig die kritisch blijven. In theorie zou het weliswaar perfect mogelijk zijn om journalistieke content volledig te laten genereren door een toepassing als ChatGPT. Maar nog los van het feit dat de resultaten vaak onvolledig of zelfs flagrant onjuist zijn, zouden dergelijke praktijken natuurlijk ethische problemen creëren. “In feite voorspelt ChatGPT louter welk woord er meestal logischerwijze volgt op een bepaald woord,” verduidelijkt Eeman.
Bongers merkt daarenboven terecht op dat AI niet outside the box kan denken – dat is vooralsnog het voorrecht van de mens. Echte creativiteit draait dus niet alleen om het kleuren binnen de lijntjes die technologie uittekent, maar ook om het bevragen van het kader zelf. Maar dat dreigt wel steeds uitdagender te worden naarmate de digitale zwarte doos blijft groeien.
“VRT traint de algoritmes ook met parameters rond diversiteit” -Mike Matton
